Knillispoort - exposities - lezingen e.a. activiteiten - april 2019 - zomer 2022
Weekendexpositie - jongeren van TOM Traject op Maat - Knillispoort - 11 april 2019 e.v.
+ 13/6 2e weekendexpositie Marloes Teurlings - Ad van der Heijden
+ 1/2/2020 De Palestijnse zaak niet op de vuilnishoop van de geschiedenis - Een dialoog
+ 1/9/2021 Presentatie van de Young Change Makers Den Bosch - Urban Challengers
+ 6/8/2022 Stadswandelingen van de Paadjesmakers en Knillispoort-lezingen rond de Spaanse tijd
-------
+ 11/4/2019
Wethouder Ufuk Kâhya opende de expositie met creatieve werken die jongeren bij T.O.M. - Traject op Maat gemaakt hebben.
Op de website kun je je heel simpel aanmelden als je hulp nodig hebt.
TOM investeert in jeugd en begeleidt jongeren met het zoeken naar opleiding, school of werk.
Een van de activiteiten is creatief leren werken olv Theo Op ten Berg. Bij de opening las Twan een zelfgeschreven gedicht voor en Rutger en Angela vertelden kort over wat het volgen van de cursus voor hen betekent.
expositie van de resultaten van 11 tot en met 14 april in de Knillispoort, Korte Waterstraat, vrij entree, 12-17 uur
info knillispoort - TOM
©2019 Gerard Monté
-----
+ 13/6/2019 tweede weekendexpositie in de Knillispoort
met werk van
Ad van der Heijden, beelden en Marloes Teurlings, schilderijen
opening door Bas Witmer, vz van vereniging Knillis
organisatie van de expositie Theo Op ten Berg (die nog even voordeed hoe Europa Zeus probeerde te ontvoeren (!)).
info knillispoort
©2019 Gerard Monté
-----
+ 1/2/2020 De Palestijnse zaak niet op de vuilnishoop van de geschiedenis - Een dialoog over Palestijnse kwestie
...
info knillispoort
©2020 Gerard Monté
-----
+ 1/9/2021 Presentatie van de Young Change Makers Den Bosch - Urban Challengers
Kennismakingsbijeenkomst met de Young Changemakers uit Den Bosch, een nieuwe jongerengroepering die aan de slag gaat met een van de grootste uitdagingen van onze tijd: een volledig duurzaam Den Bosch in 2050.
Zij komen twee keer per maand samen in de Knillispoort. Voorzitter Marian van Vught-Free gaf een toelichting waarom de stichting daartoe besloten had. Tommy Hendriks (werkzaam bij de gemeente) van de YCM gaf een presentatie over de organisatie en doelstellingen. En stelde de deelnemers voor waarvan er een een certificaar kreeg voor zijn activiteiten en duurzame bijdrage.
over de Young Change Makers en het Duurzaam Loket
info knillispoort
©2021 Gerard Monté
-----
+ 6/8/2022 Stadswandelingen en Knillispoort-lezingen rond de Spaanse tijd
Ter gelegenheid van de 2e etappe van de Vuelte die op 20 aug. in Den Bosch start organiseert de Knillispoort drie lezingen rond de Spaanse tijd in Den Bosch.
De makers van de Paadjesmakers-wandelingen organiseren begin augustus wandelingen rond dit thema ism de VVV/VisitDen Bosch (gewijzigd programma)
+ 6/8/2022 Knillispoort-lezing rond de Spaanse tijd - Bouwen in de middeleeuwen - Harry Boekwijt
De lezing door Harry Boekwijt was aangekondigd met de titel Bouwen in de middeleeuwen maar het hoofdonderwerp liep door tot in de 80-jarige oorlog, en vaak ook tot in onze tijd. Enthousiast vertelde Harry over de stad in de middeleeuwen en de stadsuitbreidingen. En over de ontwikkeling van de woningen, van hout naar steen, vanaf de straat naar de achtergelegen Binnendieze.
Spijt over wat in de vorige eeuw en onze tijd afgebroken of domweg gesloopt is klonk ook door in zijn woorden. Maar hij wist het gehoor ruim anderhalf uur te boeien en tussendoor vragen te beantwoorden met grote kennis van zaken. Niet verwonderlijk voor een oud-medewerker van de afdeling Erfgoed van de gemeente
+ 13/8/2022 Knillispoort-lezing rond de Spaanse tijd - over De (Bossche) reformatie - ds Erica Scheenstra en Frans van Gaal
-verwelkoming en introductie door Maarten Sterneberg van De Paadjesmakers.
- Erica Scheenstra, predikant bij de Grote Kerk aan het Kerkpleintje, gaf aan de hand van 15 dia's in grote lijnen een overzicht van de kerkgeschiedenis vanaf de prehistorische tijd (verering van heilige bomen) tot in de Spaanse tijd. Ze sprak over de omstandigheden waarin de reformatie (de hervorming van het katholieke geloof naar een protestantse richting) in Europa en Nederland kon ontstaan.
In de feodale tijd was er een sterke vermenging van de wereldlijke en geestelijke macht, de kloosters en kerken zorgden voor het geestelijk heil van de mensen, ze kregen daarvoor steeds meer (voor-)rechten van de heersers. Samen zorgden ze ervoor dat het gewone volk volgzaam bleef. De geestelijken kregen steeds meer macht, rijkdom, prestige etc. waarop een reactie ontstond waarbij onder meer de aanhangers van de Nieuwe Devotie (Geert Groote) terug wilden naar de eenvoud van het geloof in de eerste christelijke tijden. Thomas à Kempis (van Kempen) schreef in die geest een populair boek 'Over de navolging van Christus' dat door de boekdrukkunt en mondelinge verspreiding (voorlezingen) veel weerklank vond. Ook het werk van Erasmus (die bijna 2 jaar in Den Bosch studeerde bij de Broeders des Gemeenen [gewone] Levens sloeg aan bij een groter publiek. Hij vertaalde oude Griekse teksten in gewoon Nederlands.
De later uitgetreden augustijner monnik Luther vertaalde tijdens zijn gedwongen verblijf op een kasteel in Duitsland (de Wartburg) het Nieuwe testament in gewoon Duits. Zijn 95 stellingen zou hij aan de deuren (ad valvas) van de kathedraal gespijkerd hebben. Zijn gedachtegoed veroorzaakte -zijn ondanks- dat er een nieuwe kerkrichting ontstond, de reformatie, maar die ontstond meer in de zuidelijke Nederlanden.
De wederdopers, die wilden dat mensen pas las ze volwassen waren zich lieten dopen, kwamen bijeen in Münster (Dtsl) en namen die stad over. Met veel geweld zijn ze daar verslagen en verdreven.
In de Nederlanden sloeg het Lutheraanse geloof wel aan maar het werd meer een verzet tegen de Spanjaarden die o.a. in Den Bosch het katholieke geloof in stand hielpen houden. Door de Geuzen werd Den Briel ingenomen. De martelaren van Gorcum (o.a. Leonardus van Vechel [beeld in de Sint-Jan] werden wegens hun geloof opgehangen.
Op de protestantse Synode van Dordrecht 1618-1619 werden de nieuwe geloofsregels vastgesteld (oaa. bijbelvertaling). Op het katholieke Concilie van Trente werd besproken wat men tegen deze ontwikkelingen kon doen, de contra-reformatie.
De Vrede van Münster (1648 - einde 80-jarige oorlog) zorgde ervoor dat de nieuwe godsdienst de officiële werd en dat de katholieken ondergronds gingen. De rol van Willem van Oranje werd hierbij ook genoemd in samenspraak met de zaal.
- Frans van Gaal is vrijhistorischschrijver, dat betekent volgens hem dat je veel fantasie mag gebruiken als de geschiedenisbronnen tekort schieten (of archiefstukken vernietigd zijn zoals bij misbruikschandalen). Mensen die alleen afgaan op officiële archieven doen zich tekort omdat die bronnen alleen over de heersende bovenlaag gaan.
Den Bosch werd "Cleyn Romen" (klein Rome) genoemd vanwege het groot aantal geestelijken dat hier woonde. Ook hij wees op de invloed van Geert Groote. Hij toonde een foto van het Bethaniëklooster (Bethaniëstraat) vlak voor de afbraak in de twintiger jaren van de vorige eeuw. Er kwamen in die tijd steeds minder geestelijken, net als in de tijd tussen 1500 en 1550 toen er nog maar drie priesters in de stad rondliepen die de mensen geestelijk konden bijstaan en onderwijzen. Zusters (van Orthen) en begijntjes hielden zich bezig met gezondheidszorg.
Tegenover de armoede van mandenmakers en speldenmakers b.v. stond de rijkdom van de kerk en andere gildes. Dat werd een voedingsbodem voor sociale onlusten (Crijtersoproer) en een andere kijk op geloofsbeleving. [Het systeem van bedeling door de overheid werd door spreker niet genoemd]. Johan Hendrik van Heurn signaleerde dat, mede door de handelscontacten met Duitsland, hier de nieuwe geloofsleer waarin iedereen gelijk is volgens de bijbel goed wortel kon schieten.
De beeldenstorm in West-Europa verspreidde zich vanuit Gent (de Calvinistische Republiek)
In Den Bosch volgen twee beeldenstormen, bij de eerste werd door de overheid maar lauw ingegrepen. Er ontstond een soort machtsvacuüm, de overheid op het stadhuis keek toe en geuzen probeerden de macht over te nemen in wat later de Winterrepubliek* genoemd werd, na een paar maanden was het afgelopen. Bisschop Sonnius, die bij het Bossche volk niet populair was, vroeg hulp aan de Spanjaarden wat uiteindelijk leidde tot de komst van Alva.
Toen de weer protestants geworden Willem van Oranje in Delft gedood werd hield men in Den Bosch een aantal dagen later een dankdienst. Kort daarop sloeg de bliksem in de middentoren van de Sint-Jan wat door de protestanten als een straf van god gezien werd.
In 1629 bezette/veroverde Fred. Hendrik de stad en werd juist het katholieke geloof verboden, de rollen waren omgekeerd.
Volgende keer 20 augustus (de Vuelta-dag) over het Einde van de Spaanse tijd, door Rob de Vrind (laatste foto).
info knillispoort
*Over de Winterrepubliek heeft Toine Jacobs een toneelstuk geschreven dat bij DenBosch800 in 1985 opgevoerd is op het Herman Moerkplein bij de Waterpoort met een podium gedeeltelijk over de Binnendieze. Er werden geuzen/beeldenstormers opgehangen, de gipsen beelden die hen voorstelden werden stuk geslagen waarbij het gips de toeschouwers rond de oren vloog. Voor elke voorstelling moesten nieuwe beelden gemaakt worden.
©2022 Gerard Monté
-----
zie ook + 12/3/2022 lezing over WOI - Holland Neutraal - De Nederlandsche Leger- en Vlootfilm (Bosch' Historisch Café)
zie ook Carnaval 2019-2020 voor de Politieke klets 2020 en de Klassiek en Oeteldonkse teksten in de Knillispoort
zie ook de Bossche Zomers 2020 en 2021 van de Knillispoort - Rondom Dieske