Cappella Pratensis jubileumconcert - Missa Lutherana - Kerstmis en Luther - Grote Kerk - 23 december 2017
Cappella Pratensis jubileumconcert - Missa Lutherana - Kerstmis en Luther - Grote Kerk - 23 december 2017
Missa Lutherana, Het begin van de Lutherse kerkmuziek
uit het persbericht:
>>In 2017 herdenkt de wereld dat 500 jaar geleden het symbolische begin van de Reformatie plaatsvond. In dat jaar spijkerde Luther zijn 95 beroemde stellingen vast op de deur van de Allerheiligenkerk in Wittenberg. Cappella Pratensis markeert dit jaar met een programma gewijd aan de allereerste muziek van de protestantse beweging. Het ensemble laat u horen, hoe een Kerst-mis geklonken zou kunnen hebben in de vroege eerste jaren van het Protestantisme. Het programma laat duidelijk zien dat Luther veel meer van de liturgische en muzikale traditie wilde behouden dan in de regel wordt aangenomen.
Centraal in dit programma staan Heinrich Isaac en Josquin Desprez, twee componisten die normaal beschouwd kunnen worden als vertegenwoordigers van de ‘oude’ polyfone stijl, die Luther ‘verwierp’. Maar de zeggingskracht van hun muziek maakte veel indruk op Luther, die op zoek was om zijn nieuwe beweging aantrekkelijk te maken. In feite noemde Luther Josquin zijn favoriete componist! Het programma bevat ook werk van Johan Walter, een van de eerste componisten, die gebruik maakte van Luther’s eigen teksten. De zangers van Cappella Pratensis zijn gespecialiseerd in de polyfonie van de vroeg 16e eeuw. Zij zijn daarmee bij uitstek in staat om de muzikale oorsprong van de Lutherse beweging te duiden en vorm te geven.<<
Cappella Pratensis, opgericht in 1987, zingt polyfone (meerstemmige) muziek uit de tijd van 1450 - 1600. Componisten als Josquin Desprez, Jean Mouton, Pierre de La Rue, Jacob Clemens non Papa, Johannes Ockeghem en Guillaume Dufay componeerden hun muziek in opdrachten van kerken. Sommigen van hen werkten ook korte of langere tijd in Den Bosch bij de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap (1318). Hun muziek werd gezongen door een klein koor. Het is dus muziek van hier, zoals artistiek leider Stratton Bull opmerkte.
Bestuursvoorzitter Bert Brunninkhuis heette de bezoekers welkom. Onder de gasten waren de leden van het comité van aanbeveling zoals de commissaris van de koning Wim van de Donk, en oud-burgemeester Ton Rombouts.
Bert Brunninkhuis herdacht Joep Baartmans-van den Boogaart die 20 jaar lang bestuurslid en oa voorzitter was. Zij overleed in september.
Liederen werden in de kerk altijd in het Latijn gezongen, voor het gewone volk was het niet mogelijk mee te zingen. Luther wilde dat wel mogelijk maken.Hij schreef (eenstemmige) liederen in het Duits die later door andere componisten weer bewerkt werden voor meer stemmen. Ook de bijbel werd door hem in het Duits vertaald. De Latijnse liturgie van de mis werd door hem aangepast. Later schreef hij de mis in het Duits. Van de tussenperiode tussen die twee liturgieën werden in dit concert liederen uit verschillende bronnen uitgevoerd. Het gaf een indruk hoe het in die tijd geklonken kan hebben. Met werken van Adam Rener, Johan Walter, Heinrich Isaac en van Josquin Desprez (Preter rerum seriem). Er werd ook een lied (Prefatio) in het Gregoriaans gezongen.
Het publiek kon met een paar nummers meezingen. In het programmaboekje waren naast alle teksten ook een paar melodieën toegevoegd. Eén lied was Nu sijt willecome, het enige Nederlandstalige lied in de koorboeken van de Broederschap dat, zoals Stratton Bull terecht waarschuwde, toch wel iets anders gezongen werd als wij in de huidige tijd gewend zijn.
De Concertzender heeft opnames gemaakt die op een later tijdstip uitgezonden zullen worden.
Op de site van Cappella Pratensis zijn korte voorbeelden te horen van de muziek uit eind Middeleeuwen/Renaissance.
info Cappella-Pratensis - Concertzender
©2017 Gerard Monté